Een schenking is een belangrijk instrument bij successieplanning. Schenken in Spanje is echter geen eenvoudige aangelegenheid. Er zijn immers zowel Spaanse als Belgische rechtsregels van toepassing. Daarom zal dit artikel de verschillende juridische en fiscale aspecten bespreken bij een schenking van een onroerend goed gelegen in Spanje.
Regels van toepassing op de schenking
Allereerst is het belangrijk om weten dat als de begunstigde de schenking aanvaardt, er sprake is van een overeenkomst. De schenking als overeenkomst wordt op zichzelf geregeld door rechtsregels. In België kunnen de partijen een rechtskeuze opnemen in de notariële akte. Aangezien er sprake is van een internationaal aanknopingspunt (onroerend goed in Spanje, schenker of begiftigde heeft Belgische nationaliteit) kan de rechtskeuze eenvoudig gemaakt worden.
Waarom is de rechtskeuze van het schenken in Spanje relevant? Denk bijvoorbeeld aan een schenking met voorwaarden. De op te nemen voorwaarden in de schenkingsakte en de te verkiezen rechtskeuze zijn in elke individuele situatie anders. Afhankelijk van de wens van de schenker en rekening houdende met familiale en fiscale aspecten kan de voorkeur uitgaan naar ofwel het Belgisch recht ofwel het Spaans recht om de schenking te regelen.
Er dient wel opgemerkt te worden dat de rechtskeuze wordt getemperd. Ten eerste blijven de bijzonder dwingende rechtsregels en de regels van openbare orde gelden in het land waar de schenking wordt beoordeeld. Ten tweede worden de vormvereisten van de schenking van onroerende goederen bepaald door het land waar het onroerend goed is gelegen, ongeacht de rechtskeuze. Dit is Spanje. Tot slot worden schenkingen tussen echtgenoten geregeld door het recht waar de echtgenoten hun gewone verblijfplaats hebben.
Wanneer er geen rechtskeuze wordt gemaakt, is het recht van de plaats waar het onroerend goed is gelegen van toepassing. In dat geval wordt de schenking geregeld door het Spaans recht.
Toepasselijk erfrecht
Naast de regels die van toepassing zijn op de schenking zelf, dient er ook rekening te worden gehouden het met toepasselijke erfrecht. Het toepasselijke erfrecht wordt bepaald aan de hand van de gewone verblijfplaats van de erflater. In het testament kan echter een keuze voor het recht van het land waarvan de testator de nationaliteit bezit worden gemaakt . U kunt hier lezen over het nut van een Spaans testament.
Het Belgische erfrecht kan dus perfect van toepassing zijn op de schenking van Spaanse goederen. Dit heeft belangrijke gevolgen voor het schenken in Spanje. U dient er bijvoorbeeld over te waken dat de schenking binnen de grenzen van het beschikbaar deel blijft. Het beschikbare deel is het gedeelte van uw vermogen waarover u vrij mag beschikken, en dat u mag toewijzen aan wie u zelf wenst. Daartegenover staat de reserve, wat een deel van het vermogen uitmaakt dat wordt voorzien voor bepaalde erfgenamen, zoals bijvoorbeeld uw kinderen.
Opletten voor de aanspraken van de reservataire erfgenamen
In België heeft u de keuze tussen een schenking op voorschot van erfenis en een schenking buiten erfdeel. Bij een schenking op voorschot van erfenis behoudt u de gelijkheid van erfgenamen, maar krijgt een erfgenaam al op voorhand een stuk van uw vermogen, bijvoorbeeld de Spaanse villa. Bij een schenking buiten erfdeel bevoordeelt u een van uw erfgenamen. Er is dan geen sprake van een voorschot, maar wel van een extra deel van het vermogen, bovenop de reservataire aanspraken. In dat geval krijgt de erfgenaam de Spaanse villa bovenop zijn wettelijk erfdeel.
Als de schenking de aanspraken van uw reservataire erfgenamen echter aantast, wordt de schenking later ingekort ten belope van wat het beschikbaar deel overtreft. Dit betekent dat de begiftigde een deel van de schenking moet teruggeven. In het nieuwe erfrecht zal de inkorting gebeuren op basis van de geïndexeerde intrinsieke waarde van de geschonken goederen op moment van de schenking. Bij het schenken in Spanje dient u dus rekening te houden met het erfrecht, want anders zal de begiftigde het risico lopen om (een deel) van de Spaanse villa terug te betalen aan de (andere) reservataire erfgenamen.
Regels van toepassing op het eigendomsrecht van het onroerend goed
Ook dient u de regels van het Spaans eigendomsrecht in acht te nemen. De regels die betrekking hebben op het eigendomsrecht van het onroerend goed worden bepaald door het land waar het onroerend goed is gelegen. Met andere woorden: het Spaans recht is van toepassing op uw onroerend goed in Spanje. Dat is logisch, en ook heel belangrijk. Denk bijvoorbeeld aan de regels van mede-eigendom.
Een planningstechniek bestaat uit de opsplitsing van het eigendomsrecht in het vruchtgebruik enerzijds en de blote eigendom anderzijds. Deze concepten worden conform het Spaans recht geregeld. Weet dat dat de vruchtgebruiker in Spanje verregaande rechten heeft op het onroerend goed, maar hij tevens significante verantwoordelijkheden heeft tegenover de blote eigenaar.
Schenkingsrechten in Spanje
Schenken in Spanje leidt in twee situaties tot de betaling van Spaanse schenkingsrechten. De eerste situatie: Spaanse fiscaal residenten zijn onderworpen aan de schenkbelasting als begiftigden, ongeacht de herkomst van de ontvangen goederen. Als u permanent in Spanje woont en u ontvangt een schenking uit België, dient u Spaanse schenkingsrechten te betalen. De tweede situatie: alle schenkingen van in Spanje gelokaliseerde goederen zijn onderworpen aan de Spaanse schenkbelasting. Wanneer u een Spaans onroerend goed ontvangt, bent u dus Spaanse schenkingsrechten verschuldigd.
De Spaanse schenkbelasting is gelijkaardig aan de Spaanse erfbelasting. De belastbare basis wordt gevormd door de actuele waarde van de ontvangen goederen. Op de belastbare basis wordt een tarief toegepast van tussen de 7,65% en 34%. Daarnaast zijn er reducties op basis van de familiale relatie en kunnen de regio’s nog bijkomende verminderingen toestaan. Dankzij die verminderingen kan de Spaanse schenkbelasting in sommige gevallen tot nul euro herleid worden.
Lees meer over de Spaanse schenkbelasting.
Let op: schenken aan een resident in Spanje kan resulteren in dubbele schenkbelasting.
Andere belastingen in Spanje
Naast de schenkbelasting te betalen door de begiftigde, is de schenker mogelijks ook nationale meerwaardebelasting verschuldigd aan de Spaanse fiscus. Deze belastingen dienen dus mee in rekening gebracht te worden bij de totale belastingkost van de schenkingsoperatie. De meerwaardebelasting kan deze kost aanzienlijk verhogen. Ook zal de begiftigde nog plusvalia muncipal verschuldigd zijn.
Let op: als het onroerend goed werd aangekocht – niet geschonken – met opsplitsing van vruchtgebruik en naakte eigendom, zal het vruchtgebruik tevens in bepaalde gevallen onderworpen zijn aan registratiebelasting indien het vruchtgebruik terugkeert naar de blote eigenaar.
Schenken in Spanje: schenkingsrechten in België?
In België zijn schenkingen onderworpen aan de schenkbelasting indien:
- ofwel de notariële akte in België werd geregistreerd;
- ofwel wanneer een onroerend goed gelegen in België wordt geschonken.
Als u de schenkingsakte registreert in België bent u onderworpen aan de Vlaamse, Brusselse of Waalse schenkbelasting. Weet dat er in de drie gewesten een vrijstelling wordt voorzien voor onroerende goederen gelegen in het buitenland. In praktijk betaalt u dan geen schenkingsrechten in België op de schenking van onroerende goederen gelegen in Spanje.
Ook speelt het opduweffect in de erfbelasting niet bij een schenking van buitenlands vastgoed. Op die manier kan de waarde van de schenking later niet opgeteld worden bij de belastbare basis van de erfbelasting.
Waarom eerst buitenlands vastgoed schenken?
Tip: door de verschillende regels van toepasbaarheid van de nationale schenkbelastingen kan er in geval van bepaalde internationale schenkingen sprake zijn van dubbele niet-belasting. Dit betekent dat sommige internationale schenkingen in geen enkel land worden belast.
Besluit
Schenken in Spanje – en bij uitbreiding successieplanning – bestaat uit het samenleggen van de verschillende rechtsregels om te kijken welke pistes idealiter voldoen aan de wensen van de schenker. Er wordt hierbij rekening gehouden met de familiale en fiscale situatie, het meest voordelige juridische kader voor het vastleggen van de schenkingsvoorwaarden en de dwingende bepalingen van het erfrecht. Dit is maatwerk. Schenken is evenwel niet altijd de aan te raden piste. Laat u daarom goed informeren over de verschillende mogelijkheden om uw Spaanse bezittingen over te dragen.
