Omwille van de verschillende artikelen in de pers over de gunstige belastingen op uw pensioen in Portugal, ontvingen we recentelijk veel vragen. Daarom zal dit artikel toelichten hoe uw Belgisch pensioen in Portugal wordt belast.
Update oktober 2023. Het gunstregime wordt afgeschaft. Wie na 31 december 2023 verhuist naar Portugal, kan geen beroep meer doen op het NHR-regime. Wie voor 31 december 2023 verhuist en aan de voorwaarden voldoet, kan nog tot 31 maart 2024 een aanvraag voor het gunstregime indienen.
Een gunstregime voor nieuwe residenten in Portugal
Sinds september 2009 kunnen nieuwe rijksinwoners in Portugal genieten van een hele reeks belastingvoordelen in de personenbelasting, waaronder inkomsten uit arbeid, dividenden en pensioenen. Zo bestaat er een volledige belastingvrijstelling op inkomsten uit niet-Portugese pensioenen gedurende de eerste 10 jaar vanaf dat u rijksinwoner bent van Portugal.
Update februari 2020: de Portugese socialistische partij PS heeft een voorstel ingediend om de belasting op niet-Portuguese pensioenen te verhogen naar 10%. Dit werd voorstel werd ondertussen goedgekeurd. Maar er geldt echter een overgangsmaatregel. Nieuwe residenten kunnen nog tot 1 maart 2020 van de volledige vrijstelling genieten. Indien u reeds in 2019 resident bent geworden, heeft u tijd tot 31 maart 2020. Als u tussen nieuwjaar en 29 februari resident bent geworden, kunt u zich nog onder het oude regime registreren tot 31 maart 2021.
Wat zijn de voorwaarden?
Om gebruik te kunnen maken van dit belastingregime dient u:
-volgens de Portugese wetgeving fiscaal resident te zijn;
-en gedurende vijf jaar voor uw aan vraag geen fiscaal resident te zijn geweest in Portugal.
U bent volgens de Portugese wetgeving bijvoorbeeld fiscaal resident als u langer dan 183 dagen per jaar in Portugal woont. Of u heeft voor 31 december van het jaar waarin u resident wenst te worden een verblijf in Portugal. Dit verblijf mag een eigendom of een gehuurde woning zijn. Er is dus geen investeringsvoorwaarde.
Hier vindt u meer informatie over fiscale residentie in Portugal.
Een pensioen opgebouwd buiten Portugal komt in aanmerking voor het gunstregime. Met een Belgisch pensioen kunt u dus in principe genieten van de vrijstelling.
U moet elk jaar opnieuw voldoen aan de residentievoorwaarden om de vrijstelling te behouden. Wanneer u bijvoorbeeld tijdens uw vierde jaar in Portugal niet voldoet aan de residentievoorwaarden, verliest u de vrijstelling voor dit vierde jaar. U kunt echter in het vijfde jaar opnieuw in aanmerking komen voor het gunstregime, maar het vierde jaar is definitief verloren. In deze situatie geniet u dus maar 9 jaar van de vrijstelling.
Lees meer over vastgoed kopen in Portugal.
Hoe vraag ik het gunstregime aan?
Allereerst dient u zich te registreren als resident bij het lokale belastingkantoor of de Loja do Cidadão (burgerlijke stand). Daarna kunt u uw aanvraag online indienen bij de Direcção de Serviços de Registo de Contribuintes (Portal das Finanças).
U heeft hiervoor tijd tot ten laatste 31 maart van het jaar volgend op het moment dat u resident in Portugal bent geworden. Als u bijvoorbeeld resident wordt in Portugal op 1 september 2019, heeft u tijd tot 31 maart 2020 om uw aanvraag in te dienen.
Wat met de Belgische belastingen op uw pensioen?
Het dubbelbelastingverdrag tussen België en Portugal bepaalt welk land welk inkomen mag belasten. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen pensioenen opgebouwd in de private sector en pensioenen opgebouwd in een overheidsfunctie.
Volgens het dubbelbelastingverdrag heeft enkel België taxatierechten op pensioenen uit een Belgische overheidsfunctie. Dit betekent dat wanneer u als ambtenaar heeft gewerkt voor de Belgische staat, uw pensioen enkel volgens de Belgische wetgeving wordt belast. Emigreren naar Portugal heeft dan geen impact op de belastbaarheid van uw pensioen.
Indien u evenwel een pensioen opbouwde in de private sector, heeft enkel het land van uw fiscale woonplaats de taxatierechten. Dit wil zeggen dat als u volgens het dubbelbelastingverdrag woonachtig bent in Portugal, België uw pensioen niet mag belasten. Uw pensioen wordt dan enkel volgens de Portugese regels belast. Als u dan in aanmerking komt voor de tienjarige vrijstelling, betaalt u nergens belastingen op uw pensioen.
Lees meer over belastingen op onroerend goed in Portugal.
Wanneer is mijn fiscale woonplaats gelegen in Portugal?
De vraag is dan wanneer u fiscaal resident bent volgens de criteria van het dubbelbelastingverdrag.
Het dubbelbelastingverdrag bepaalt dat als u in Portugal over een duurzaam verblijf beschikt, u wordt beschouwd als een Portugees resident. Een duurzaam verblijf is een eigendom of een gehuurde woning.
Wanneer u ook in België over een duurzaam verblijf beschikt – bijvoorbeeld een appartement dat u niet verhuurt – is uw fiscale woonplaats gelegen in het land waar het middelpunt van uw levensbelangen zich situeert. Dit is het land waarmee uw persoonlijke en economische betrekkingen het nauwste zijn.
Er wordt bijvoorbeeld gekeken naar uw persoonlijke en economische relaties. Waar gaat u om met uw familie en vrienden? Waar beheert u uw vermogen?
In geval het middelpunt van uw levensbelangen niet duidelijk is, kijkt men naar het aantal dagen per jaar dat u in één van de beide landen verblijft. In het land waar u het meeste aantal dagen per jaar verblijft, is uw fiscale woonplaats gelegen. Als ook die regel geen oplossing biedt, neemt men het land van uw nationaliteit als criterium.
Belangrijk: het is aan te raden dat u twee maanden voor uw vertrek de pensioendienst op de hoogte brengt van uw verhuis. Op de website van de federale pensioendienst vindt u meer informatie.
Hier vindt u meer informatie over fiscale residentie in Portugal.
Hoe plaats ik mijn fiscale woonplaats in Portugal?
Om uw fiscale woonplaats in Portugal te vestigen, dient u zo veel als mogelijk banden met België te doorbreken. Concreet gaat u dus permanent in Portugal wonen en daar ook ‘echt’ te leven. Als u zich inschrijft in Portugal, en feitelijk nog regelmatig in België vertoeft, riskeert u dus domiciliefraude. U wordt dan door de Belgische fiscus aanzien als een Belgisch fiscaal resident. Het gevolg is dat u een aanslag zal ontvangen op al uw inkomsten.
Zo zijn er een aantal wettelijke vermoedens die bepalen dat u voor fiscale doeleinden nog steeds Belgisch inwoner bent. As u gedurende uw verblijf in het Portugal bent ingeschreven in het Belgisch bevolkingsregister, geldt er een vermoeden dat u in België woonachtig bent. Indien u binnen twee jaar terugkeert naar België, zal de fiscus veronderstellen dat u nooit de intentie had om België te verlaten. Deze vermoedens zijn weerlegbaar.
Blijft uw woning in België uw gezinswoning? Dan geldt er een onweerlegbaar vermoeden dat u Belgisch rijksinwoner bent. Ook als uw partner in België blijft, gaat de fiscus ervan uit dat u voor fiscale doeleinden nog in België woont.
Lees meer over emigreren naar Portugal.
Besluit
Om van de belastingvrijstelling te genieten op uw pensioen in Portugal, dient u eerst fiscaal resident te worden in Portugal volgens de Portugese regels. Dit betekent dat u langer dan 183 dagen per jaar in Portugal moet wonen, ofwel in uw eigendom, ofwel in een gehuurde woning. Daarnaast is het noodzakelijk dat u een privaat pensioen heeft opgebouwd. Tot slot dient u volgens de criteria van het dubbelbelastingverdrag tussen België en Portugal ook fiscaal inwoner te zijn van Portugal. Concreet betekent dit dat u permanent in Portugal gaat verblijven, zonder de intentie om nog naar België terug te keren.
